Gazi Üniversitesinin 95. Kuruluş Yılı Etkinlikleri Kapsamında; Üniversitemiz, Türk Dil Kurumu, UNESCO, TÜRKSOY, Ahmet Yesevi Üniversitesi ile Yunus Emre Enstitüsü’nün ortaklaşa gerçekleştirdiği, “3. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi Sempozyumu Bilge Tonyukuk Anısına” adlı etkinlik çevrim içi olarak gerçekleştirildi.
Moderatörlüğünü Gazi Eğitim Fakültesi Arş. Gör. Kürşat Kaya’nın yaptığı etkinliğe Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’ın yanı sıra TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Doç. Dr. Bilal Çakıcı, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, Türk Dil Kurumu (TDK) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fevzi Ersoy, Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mahmut Selvi ve Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. İsmet Çetin, öğretim üyeleri, konuklar ve öğrenciler katıldı.
Programın açılış konuşmasını yapan Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, “Bilge Tonyukuk, Gök Türk döneminin en büyük devlet adamlarındandır. Onun Baga, Tarkan, Bile gibi sahip olduğu unvanlar, Türk siyasi ve kültür tarihi açısında da oldukça önemlidir. Zira yazılı kaynaklarımızda yönetim hiyerarşisiyle ilgili ipuçları vermektedir. Kaşgarlı Mahmud, Divanu Lügati’t-Türk adlı eserinde; “Türklerde halktan vezirlik derecesine çıkan adam; hakandan bir derece aşağıdır; yalnız Türklere özgedir” ifadesi, Türk devlet yönetiminin sadece seçkinlerin tasarrufunda olmadığına işaret eder” dedi.
Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, şöyle devam etti: “Bilge Tonyukuk’un Çin’de doğduğu, temel eğitimini Çin’de aldığı, sonra Türklerle birlikte yaşamayı tercih ettiği; yetişmesi ve eğitimi münasebetiyle başta Çin kültür ve medeniyeti olmak üzere dönemin çevre kültür ve medeniyetlerini, özellikle de devlet yönetim biçimlerini bildiği anlaşılmaktadır. Bu bilgilerinden dolayı da devlet yönetiminde önemli görev üstlenmiş, Akdes Nimet Kurat’ın ifadesiyle hayatı boyunca Türk toplumu için çalışıp Türk milliyetçisi olarak yaşamıştır.O, İlteriş ve Kapgan Kağan çağlarında başvezirlik ve başkumandanlık yapmış büyük bir devlet adamıdır. Adına dikilen bengü taşta, içinde bulunduğu olayları sade ve sanatsız bir dille, halk diliyle anlattığı gözlemlenir. Vakaları ana çizgileriyle anlatan vezir, yeri geldikçe Türk milletinin ders alması için de öğütler vermiştir.
Konuşmasında ilk iki sempozyum hakkında da bilgiler veren Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, “Birincisini Azerbaycan’da, Bakü Slavyan Üniversitesiyle birlikte ve Bahtiyar Vahapazade anısına yaptığımız sempozyumun ikincisi, modern Türkoloji'nin kurucusu Prof. Dr. M. Fuad Köprülü anısına Ankara’da, Üniversitemiz ev sahipliğinde yapıldı. Her beş yılda bir yapılması planlanan Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi Sempozyumu’nun üçüncüsü, başlangıcından itibaren Türk Dil Kurumu, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı, TİKA, Yunus Emre Enstitüsü ve TÜRKSOY işbirliği ve destekleriyle yapılmıştı. Bu yıl düzenlediğimiz Bilge Tonyukuk Anısına III. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi Sempozyumu, Türk Dil Kurumu, UNESCO, TÜRKSOY, Ahmet Yesevi Üniversitesi, Yunus Emre Enstitüsü işbirliği ile yapılmaktadır. Sempozyuma katılan, katkı sunan değerli kurum ve kuruluş temsilcilerine, kıymetli bilim insanlarına ve emeği geçenlere teşekkür ederim” diye konuştu.
Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’dan sonra söz alan TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Doç. Dr. Bilal Çakıcı, “Sempozyumun Bilge Tonyukuk adına düzenlenmesi bu bilgi şöleni adına büyük bir zenginliktir” dedi. Türkçe’nin dünyada konuşulan en büyük dillerinden birisi olduğuna işaret eden Doç. Dr. Bilal Çakıcı, sözlerini şöyle noktaladı: “TÜRKSOY olarak gerçekleştirdiğimiz etkinliklerimiz küresel salgına rağmen devam ediyor. TÜRKSOY ile Gazi Üniversitesi arasındaki iş birliği sürekli canlı tutulmuş ve birçok ortak etkinlik gerçekleştirilmiştir. Bu sempozyumun başarılı geçeceğini ve değerli bilim adamlarının sunumlarının Türk Diline büyük katkı sağlayacağını düşüyorum. Programın gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.”
Açılışta söz alan UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz ise, “UNECO Türkiye Milli Komisyonu 2010 yılından bu yana Türk Cumhuriyetleriyle her yıl düzenli olarak toplantı yapmakta” dedi. UNECO Türkiye Milli Komisyonu olarak eğitim seminerleri gerçekleştirdikleri bilgisini veren Prof. Dr. Öcal Oğuz, bu sempozyumun çıktılarının kendileri için de çok önemli olduğunun söyledi. Prof. Dr. Öcal Oğuz, konuşmasını şöyle tamamladı: “Bilge Tonyukuk anıtı çok önemli bir kültür abidesidir. İnsanlığının yaklaşık 1300 yıllık tarihine ışık tutan çok önemli bir belgedir. Bu toplantının tertip edilmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.”
Prof. Dr. Öcal Oğuz’dan sonra konuşan Türk Dil Kurumu (TDK) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fevzi Ersoy, “Gazi Üniversitesi çatısı altında böyle bir toplantıya katıldığım için çok mutluyum” dedi. Bilge Tonyukuk adına birçok etkinlik gerçekleştirildiğine işaret eden Prof. Dr. Fevzi Ersoy, bu etkinlikleri TDK olarak desteklemeye çalıştıklarını kaydetti. Türkçe’nin çok eski ve köklü bir dil olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fevzi Ersoy, konuşmasını şöyle tamamladı: “Türkçe, eskilik bakımından dünya dilleri arasında 6. sırada yer alıyor. Dilimiz yaklaşık 10 milyon kilometre karelik bir alanda konuşuluyor. Türkçe sıradan bir değil. İçinde bulunduğumuz bu yıl Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından Yunus Emre ve Türkçe yılı olarak ilan edildi. Devlet adamlarımızın bu işe öncülük etmesi çok önemli. Mustafa Kemal Atatürk’ün TDK’yı 1932 yılında kurması Türkçenin korunması ve gelişmesi açısından çok önemli. Bu vesile ile programın düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi iletiyorum.”
Açılışta söz alan Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mahmut Selvi ise, “Türkiye’deki her üç öğretmenden biri Gazi Eğitim Fakültesinden mezundur. Türkçe, dünyada 5. sırada olan bir dildir ve çok geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır” dedi. Üçüncü sempozyumun Bilge Tonyukuk anısına Üniversitemiz ev sahipliğinde yapıldığına dikkat çeken Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mahmut Selvi, konuşmasını şöyle tamamladı: “Bilge Tonyukuk adına Göktürk abidelerinden biri dikilmiştir. Köklü bir geçmişi olan Gazi Eğitim Fakültesinin ve bilim adamlarının ortaya koyacağı sonuçlar Türk Dili adına oldukça önemlidir. Sempozyumumuza katılan, düzenlenmesinde emeği geçen tüm herkese saygılarımı sunuyor, teşekkürlerimi iletiyorum.”
Açılışta son sözü alan Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. İsmet Çetin, “Sempozyumun ilki 2010 yılında gerçekleştirilmiş, ikincisi ise Gazi Üniversitesi ev sahipliğinde Prof. Dr. M. Fuad Köprülü anısına yapılmıştı” dedi. Üçüncü sempozyumun Bilge Tonyukuk anısına yapıldığını anımsatan Prof. Dr. İsmet Çetin, konuşmasını şöyle tamamladı: “Sempozyumlar üretilen bilgilerin tartışılması için yapılır. Sempozyumlar bilim adamlarının birbiriyle tanışmasını ve dostluklar kurmasını sağlar. Türkler tarih sahnesine çıktıkları andan itibaren hareketli bir hayat sürmüşlerdir. Bu nedenle Türkçe dünyanın hemen her yerinde konuşulan zengin bir dildir. Aynı dili konuşan toplumlar uluslararası alanda daha güçlü olacaklardır. Bu programın gerçekleşmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerimi iletiyorum.”
